50 jaar Vrijheidklasse Organisatie en 65 jaar Vrijheid én Bevrijding!
Op 5 mei aanstaande viert de Vrijheidklasse Organisatie haar 50 jarig jubileum aan de Veemkade in Amsterdam, direct aan het IJ. Dit is geen gewoon jubileum omdat het samenvalt met het 65 jarig bestaan van de Vrijheid en natuurlijk met de bevrijding. Hoewel het niet direct ontworpen en gebouwd is om het einde van de Tweede Wereld oorlog te vieren, is het wel toepasselijk om het zeiljachtje de Vrijheid hier indirect mee te associëren.
De jubileumdag op 5 mei begint al heel vroeg bij Watersportvereniging de Schinkel aan het Nieuwe Meer. Hiervandaan zullen de 40 á 50 te verwachten boten via een sleep door Amsterdam, naar het IJ en de Veemkade gesleept worden. De vloot komt daar rond 10.30 uur aan. Vanaf de Salve, een groot tot zeilschool met restaurant accommodatie verbouwd binnenschip, zal het programma uitgevoerd worden. Er wordt onder andere met de kinderen gezeild die op 4 mei een krans op het monument aan de Dam gelegd hebben. Een oud-kampioenen wedstrijd, een vlootschouw en andere aan zeilen gerelateerde activiteiten zullen aldaar plaatsvinden.
Het ontstaan van de Vrijheid
Tijdens de tweede wereldoorlog schreef het Koninklijk Nederlands Watersport Verbond een prijsvraag uit voor het ontwerp van een eenheidsklasse met twaalf vierkante meter zeil. Er kwamen 55 ontwerpen binnen, en na bestudering van de ontwerpen werden er drie bekroond. De eerste prijs ging naar S.M. van der Meer met het ontwerp “Zomerweelde”. Helaas voor de winnaar vond de technische commissie van het KNWV dat dit ontwerp uiteindelijk niet voldeed als eenheidsklasse. De commissie ging zelf aan het werk, legde wat uitgangspunten vast en uiteindelijk werd het definitieve ontwerp getekend door Willem de Vries Lentsch. Op 15 Juni 1946 werd de nieuwe klasse aan Nederland bekendgemaakt. Deze nieuwe klasse kreeg de toepasselijke naam: Vrijheidsklasse. In 1960 is vervolgens de Vrijheidsklasse Organisatie opgericht door J. Aarts, C. de Haas, H. de Jong, G.G.P. de Reuver, J.R. Tepe, R. de Vries en B. van Wijk. Deze Vrijheidzeilers hebben zich verenigd met als doel het zeilen in deze jonge klasse te bevorderen.
Sinds haar ontstaan zijn er 1570 Vrijheids geregistreerd, daarnaast zijn er ook nog eens 500 boten gebouwd zonder zeilnummer. Een hoogtepunt beleefde de klasse in het begin van de zestiger jaren toen er meer dan 150 nieuwe zeilnummers werden ingeschreven. In deze periode behoorde de Vrijheidsklasse tot de grootste wedstrijdklassen van Nederland en ook nu nog neemt de klasse deel aan veel nationale wedstrijden. Tijdens de laatste Nederlands kampioenschappen verschenen er meer dan 30 boten aan de startlijn.
De boot
De Vrijheid is een sierlijke open kielboot met een lengte van 5.40 meter. De tuigage bestaat uit een gaffelgetuigd grootzeil (van 8.4 m2), een genua (van 5.8 m2) en een spinnaker (van 9 m2). De boot wordt tijdens de wedstrijden door twee mensen bemand, waarbij een trapeze tot de standaard uitrusting behoort.
De vaareigenschappen van de Vrijheid zijn werkelijk fantastisch. Bij weinig wind gaat de slanke romp zeer goed door het water. De Vrijheid laat bij deze omstandigheden de meeste andere open boten, zoals de Valk en de 16m2, achter zich. Bij harde wind schiet de boot snel in plané. Aangezien de kiel van slechts 61 kilo en de rondspant vorm de boot niet veel stabiliteit geven, moet er hard gewerkt worden om de boot overeind te houden. Omslaan betekent namelijk dat de wedstrijd over is, waarbij de boot tot aan het dek volloopt en niet meer leeg te zeilen is.
Afmetingen:
Lengte – 5,40 m
Breedte – 1,65 m
Diepgang – 0.73 m
Gewichten:
Romp – 185 kg
Kiel – 61 kg
Zeiloppervlakken:
Genua – 5,9 m2
Grootzeil – 9,7 m2
Spinnaker – 9,8 m2
Vernieuwing in de Vrijheid.
Aanvankelijk werd de Vrijheid alleen van hout gebouwd, maar sinds 1996 kan de boot ook gebouwd worden met een polyester romp en houten dek. Uit de resultaten van de wedstrijden blijkt dat er geen snelheidsverschil is tussen deze verschillende uitvoeringen. Het grote voordeel van de polyester romp is dat er tijdens de wintermaanden minder gelakt en geschuurd hoeft te worden. Door het houten dek en de houten vloeren blijft de polyester uitvoering toch een klassieker om gezien te worden.
Momenteel waagt een enkeling zich nog aan de bouw van een nieuwe houten boot, maar opvallend is dat de laatste jaren veel oude boten met behulp van epoxy gerestaureerd worden. Op deze manier kunnen hele oude vervallen boten op een relatief goedkope manier weer als nieuw op het water gebracht worden.
Informatie over Vrijheidsklasse Organisatie: http://www.vrijheid.org/
terug